“Ik mis mezelf…”
Al vaker heb ik deze zin gehoord of gelezen. En telkens raakt-ie me. Omdat er achter deze drie woorden zó’n wereld van emoties speelt. Ook bij IntermeZZo hoorde ik een gast deze zin uitspreken.
Toen ik jaren geleden in de ouderzorg werkte en een heer op hoge leeftijd interviewde voor het bewonersblad, hoorde ik het voor het eerst, uitgesproken met een zachte kraakstem: “Ik mis mezelf zo…” De fragile man was beroepsmilitair geweest en had heel wat van de wereld gezien, veel avonturen beleefd. Nu zat hij daar, in een verpleeghuis, volledig afhankelijk na een beroerte en zo kwetsbaar.
Ik nodigde hem uit te vertellen over zijn uitzendingen, zijn belevenissen. En, hoewel hem dat moeite kostte omdat hij ademnood had, begon hij zijn levensverhaal te vertellen. Chronologisch, helder en geweldig om naar te luisteren. In zijn ogen gloorde weer iets van de dappere militair, van de sterke jonge vent die hij geweest moest zijn, van de man die echt iets van zijn leven had gemaakt. Geen wonder dat hij zichzelf miste, nu.
Schrijnend
De tweede keer las ik de zin als titel van het boek van Lisa Genova. Over de vernietigende kracht van Alzheimer, die hoogleraar Alice langzaam maar zeker op de knieën krijgt. Een boek dat me bij de keel greep, evenals de verfilming van het boek onder de titel ‘Still Alice’. Alice mist zichzelf, maar haar geliefden zien haar nog steeds als wie ze ten diepste was. Schrijnend en liefdevol tegelijk.
Vreemde in de spiegel
De derde keer dat ik het zinnetje hoorde, was bij IntermeZZo. Meteen na een workshop ‘Look Good, Feel Better’, waarin vrouwen aan de slag gaan met hun uiterlijk dat door kanker of de behandeling daartegen, veranderd is. Confronterend: in de spiegel bewust naar jezelf kijken wat je zou willen aanpakken. Toegewijde en speciaal daarvoor opgeleide schoonheidsspecialistes en haarwerkers geven aanwijzingen en tips hoe je met huidverzorging en make-up je mooiste zelf tevoorschijn kunt halen. Daar kwam de dame die had deelgenomen ook bij uit: “Ik heb zo’n raar ziek hoofd gekregen door de chemo, mijn haren en wenkbrauwen zijn weg. Ik zie een vreemde in de spiegel als ik ’s morgens op sta. Ik mis mezelf zo…” Even tranen en toen krachtig: “Ik zie nu mijn mooiste zelf weer een beetje doorkomen! Daar wil ik weer naar toe werken, ook van binnen.”
Trots
De vierde keer hoorde ik het zinnetje afgelopen week tijdens een aflevering van de tv-serie ‘Over mijn lijk’. Jonge mensen met een ongeneeslijk ziekte (vaak kanker) worden maanden of zelf jaren gedurende hun leven gevolgd, tot en met de laatste levensfase. Een integer gemaakt programma, soms rauw, vaak ontroerend en zeer indringend. De 21-jarige Fabienne is een knappe slanke verschijning met lang blond haar. Feestjes, lunchen met vriendinnen, dansen. Alles wat hoort bij haar leeftijd doet ze. Dan manifesteert zich een agressieve tumor achter haar oog. De tumor ruïneert haar mooie gezicht, door de behandelingen houdt ze vocht vast en haar prachtige haar gaat eraan. Je zou haar niet herkennen. Zelf noemt ze die veranderingen aan haar lichaam een moonface en een buffelrug. Fabienne krijgt een nieuw haarwerk aangemeten en daar is ze blij mee, maar terwijl ze naar een foto van vóór de ziekte kijkt, zegt ze: “Ik mis mezelf zo…”. Toch zegt ze dat ze blijer is met de persoon die ze nu is dan wie ze voor de ziekte was. Ze is trots op zichzelf en dat zegt ze ook!
Fabienne is inmiddels overleden.
Hoe waardevol dat we bij IntermeZZo mensen kunnen steunen om met hun veranderde zelf om te gaan. En dan gaat het om méér dan uiterlijk of lichaam. Want kanker verandert je, hoe dan ook.
Marlies Mestrom